Tag Archief van: vormgeving

De gemene moord op Muggemietje. Ted van Lieshout

Kijk, wie vliegt daar in een rondje?
Muggemietje zonder mondje.
Muggemietje heeft een rietje
en dat steekt ze, als ze dorst heeft,
in je arm of in je knietje,
omdat kleine Muggemietje
niet van kaas en niet van worst leeft,
maar van bloed via een wondje,
ook al vind je dat niet goed,
want ze zegt: ‘Wat moet dat moet.
Ik kan niet leven zonder bloed.

Heerlijk,’ zegt ze, ‘dank je wel
voor de druppels uit je vel.
Is er nog een kind dichtbij
dat geen prikje kreeg van mij?
O,’ zoemt ze, ‘wat is het fijn
om een blije mug te zijn.’

En zo vliegt ze verder rond,
op zoek naar kin of kuit of kont.
Misschien komt ze op bladzij negen
wel iets overheerlijks tegen.

BAM!
[…]
Ted van Lieshout. Uit: De gemene moord op Muggemietje. Leopold, 2020.
Wie na dit citaat denkt te weten wat dit voor boek is, wordt verrast tijdens het verder lezen, hoewel  lezers van Ted van Lieshout altijd enigszins verdacht zijn op onverwachte wendingen.  De vraag blijft: is dit een (soort) prentenboek,  poëzie, een whodunnit, een rechttoe rechtaan verhaal?

Op de pagina na bovenstaand citaat staan de letters Muggemietje, rondgestrooid naast, onder en in een enorme bloedvlek. De kinderen in de klas geven het boek de schuld van de moord op Muggemietje en verbannen het naar de kast.  Maar dan klagen de letters van het boek het boek  zelf aan:
‘O, hadden wij maar in een ander boek gestaan! Duizenden boeken op de wereld, en waar staan wij in? Juist, in een boek dat een moordenaar is! En het ergste is: wíj zijn onschuldig. Wij hebben niks gedaan. Maar omdat wij in Boek staan, hebben wij óók straf!’
Lijkt dit op van Lieshouts vorige boek ‘Ze gaan er met je neus vandoor’, hier gaat van Lieshout een stap verder. Niet de letters zijn schuldig, maar het boek zelf. Dat levert merkwaardige en grappige situaties op.
Er valt sowieso bovengemiddeld veel te genieten. Allereerst van de heerlijke vormgeving, de contrasterende kleuren, gulle letters en typografie, de ingenieuze, gekke plot- en verhaalwendingen. Maar lezers van dit boek zullen zich toch vooral laven aan de taal, die royaal en aanschouwelijk is, onverbloemd, grappig en smeuiig.  Er staat geen woord, of letter, te weinig of te veel in het boek (hoewel op pagina 65  onbedoeld  een letter r mist).
Ritme en rijm zijn vernuftig en vlekkeloos, de alfabetisch allitererende scheldkannonades hilarisch, de onderliggende woordgrapjes wrang (Muggemietje, in de kast, uit de kast), de ondertoon schurend.
Fijn boek voor fijnproevers.
Leeftijd 9+.

 

 

A is van Os

A is van Os
Hij trekt de zware ploeg diep door de klei
B is van Huis
Gemaakt van riet en van klei uit de Nijl
C is van Werpstok
Een soort boemerang om mee op vogels te jagen
D is van Deur
Die houdt de hitte buiten en de koelte binnen.
[…]
Autobahn en Bette Westera. Uit: A is van Os. Waar komen onze letters vandaan? Gottmer 2018.
De teksten hierboven zijn compleet onbegrijpelijk als je dit boek niet hebt gelezen. Maar zodra je dat doet snap je het meteen. Wat een geweldig boek is dit.
De makers leggen uit waar onze letters vandaan komen, en hoe die zich in de loop van duizenden jaren hebben ontwikkeld tot het alfabet dat wij nu gebruiken.
Daarvoor gaan ze niet alleen 5000 jaar terug in de tijd maar nemen ons, lezers, ook mee op reis naar de Sinaïwoestijn, waar een karavaan door een smalle kloof trekt en een jongen op de ezels let. Je ziet de vader van de jongen tekens in de rots kerven en een tijdreisje later hoe een Britse onderzoeker die tekens ‘ontdekt’.
Ze laten per letter zien waar hij vandaan komt en waarom. Hoe die van het allervroegste Pro-Sinaïtische schrift via het Fenicisch en het Grieks zijn geworden tot de Latijnse letters die wij gebruiken.
Dat doen ontwerpbureau Autobahn en schrijver Bette Westera reuze vernuftig. Tekst en beeld zijn inzichtelijk, wetenswaardig en in een aansprekende,  hyperhippe stijl,  felblauw en haast fluorescerend oranjerood.
Vormgeving, tekeningen en tekst vormen één geheel, dit hele boek ademt het basisprincipe van het vaak bekroonde Autobahn: ’tekst is beeld’.
Heerlijk boek voor alle kinderen en anderen die van letters houden. En van bijzondere vormgeving.