Tag Archief van: natuur

Vriendschap op Gedichtendag en in de Poëzieweek

Jongens
Jongens zijn het.
Geen aardige jongens.
Ze bijten.

Spugen, schoppen, slaan,
snijden, knijpen, hakken
branden, gooien, meppen

alle kikkers die ze zien. Alle
padden, slakken, egels,
torren, motten, katten, kevers,

muizen, vissen, hagedissen.
Zijn ze gek? Of denken
ze niet na? Weten

ze dan niet zoiets pijn doet?
Gruwelijk afschuwelijk
verschrikkelijk veel pijn?

Ik wil ze
bijten.
Spugen, schoppen, slaan,

snijden, knijpen, hakken,
branden, gooien, meppen.
Zonder uitleg. Zal ze leren.

Pech. Dat mag niet, ze
timmeren op hun vervelend smoel.
Zelf weten ze het niet, maar jongens hebben ook gevoel.
Diet Groothuis. Uit: Waar ik ben. Illustraties Merel Eyckerman. De Eenhoorn, 2012. 
Vandaag is het Gedichtendag en begint ook de Poëzieweek. Het thema is dit jaar Vriendschap. Dat kan op veel manieren, in dit gedicht eerder tussen dieren en het ik-personage  dan tussen mensen.

Rupsje Nooitgenoeg in de Tuin. Flapjesboek

Kijk omhoog
De lucht zit vol beestjes, kijk maar eens even.
Welke zie jij hier vliegen en zoemen en zweven?

Kijk omlaag
Ook op de grond zie je beestjes bewegen.
Zoals in het bos, welke kom jij hier tegen?

Kijk erin
Soms…
[…]
World of Eric Carle. Uit: Rupsje Nooitgenoeg in de Tuin. Een flapjesboek. Vertaling Naomi Tieman. Gottmer, 2022. 
Samen met je peuter of kleuter op zoek naar beestjes die verstopt zijn in de bladzijde, wat is er nou leuker dan dat? Met hulp van dit stevige kartonnen flapboekje breng je heel jonge kinderen interesse en liefde bij voor alles wat kruipt, loopt, vliegt en zoemt. Mits ze natuurlijk daarnaast de levende versies te zien krijgen. Dit boekje helpt je vast op weg.
Leeftijd 2+

Soortenschat. Kindercanon van de natuur in de Lage Landen. Geert-Jan Roebers

Buurtbomen
Bomen zie je niet snel over het hoofd. En als je nu naar buiten rent, loop je al snel een buurtboom tegen de stam. Je kunt dan direct kijken of je hem herkent. De bladeren helpen je daarbij, maar in de winter zitten die er niet aan. Toch kun je ook dan zien welke boom het is. En anders vind je er misschien nog wel afgevallen spiekblaadjes onder.
Linde
Natuurlijk, zijn schors is ruw en zijn hout is hard. Maar op de een of andere manier is de linde een lieve boom. Misschien door zijn kruin vol frisgroene hartjes.
[…]
Geert-Jan Roebers. Uit: Soortenschat. Kindercanon van de natuur in de Lage Landen. Illustraties Pieter Fannes. Gottmer 2022. 
Wat een geweldig idee van natuurschrijver voor kinderen Geert-Jan Roebers: een boek waarin je kunt opzoeken hoe alles heet: bomen, dieren, schelpen, padden, paddenstoelen, bloemen, insecten en vogels.
Dit is zo’n boek dat je aan álle kinderen gunt om hun kennis van en interesse en liefde voor wat leeft, groeit en bloeit aan te wakkeren.
Roebers vertelt waar een soort voorkomt, hoe die er precies uit ziet en of dat  in de winter anders is dan in de zomer. Hij geeft ook op elke bladzijde een praktisch ezelsbruggetje om de soort goed te kunnen onthouden. Niet alleen handig voor kinderen!
De levendige tekeningen van Pieter Fannes zijn daarbij een krachtig hulpmiddel, de grappige striptekeningetjes verhogen het kijkgenot.
Met achterin het boek de schatkist, waarin kinderen kunnen verzamelen wie ze allemaal al kennen en als extra nog kaartjes van vogels, dieren, blaadjes en insecten om jezelf en elkaar mee te testen.
Leeftijd 8+

Hé, beestjes! in de tuin Erik van Os, Elle van Lieshout & Marieke ten Berge

De vlinder vliegt
en rust wat uit
wiegt wat op een vlinderstruik
wiegewiegt wat op een blaadje
wiegewiegt wat in de wind
[…]
Hé, een spinnetje uit een gaatje
hé, een spinnetje aan een draadje
kijk eens
wat dat spinnetje doet
[…]
Zzzoem, zoemt de bij
zzzoem, zzzoem
bloem! zoemt de bij
zzzoem, zzzoem
van bloem naar bloem
[…]
Erik van Os & Elle van Lieshout. Uit: Hé, beestjes! in de tuin. Tekeningen Marieke ten Berge. Gottmer, 2022. 
Kartonboekje voor de allerjongsten over wat er allemaal in de tuin leeft en beweegt. Lieve versjes tussen fenomenale, krachtige tekeningen in heldere, sterke lijnen en aansprekende beestjes. Zo krijg je kinderen wel de natuur in.
Leeftijd 1,5+

Het verlegen vogeltje. Jan Paul Schutten & Liset Celie

Kijk, daar heb je de kleine groenling. Wat een leuk vogeltje.
Maar waarom kijkt hij zo ongelukkig?
Dat is eigenlijk best gek, want het is de mooiste dag van de lente. Alle vogels zijn druk in de weer met hun nest.
[…]
Alle vogels zingen, kirren, koeren, gillen, gieren, tjilpen, snateren, krassen, klepperen en tjotteren. Maar de kleine groenling zingt niet mee.
[…]
Jan Paul Schutten. Uit: Het verlegen vogeltje. Tekeningen Liset Celie.
Erg grappig en mooi uitgevoerd prentenboek over de oudste geschreven zin in ons taalgebied: ‘Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu, wat unbidan we nu?’ (zijn alle vogels nesten begonnen behalve jij en ik, wat wachten we nu?)
De kleine groenling is te verlegen om het groenlingvrouwtje te vragen of zij een nestje met hem wil maken en vraagt de merel of zij het voor hem wil vragen. Door het gefluit van al die lentevogels hoort de merel niet goed wat hij wil en ze vliegt meteen naar de kauw om te vragen of die op het hoofd van een ekster wil springen. Daar herhaalt de verhaallijn zich, en de kauw vliegt naar de roek, die naar de spreeuw vliegt, die naar de groene pauw vliegt en zo verder, steeds opnieuw met een verkeerd verstane nieuwe vraag. En dat arme groenlingmannetje vliegt overal maar hijgend achteraan, tot ze bij het groenlingvrouwtje komen en hij alsnog zijn moed bij elkaar raapt. Eind goed, al goed.
Fijn boek over taal, over vogels, over natuur en over liefde, om steeds opnieuw voor te lezen en heel goed te bekijken.
Leeftijd 4+

ik wil een wiegje worden, zei de wilg. Bette Westera

[…]
‘ik word een ledikantje,’ zei de berk. ‘Of een kinderstoel.
En jij, knotwilg?’
De knotwilg tuurde naar haar tenen, die zachtjes heen en weer bewogen in de wind.
‘Een wiegje,’ mijmerde ze. ‘Een wilgentenen wiegje met een kanten hemeltje, waaraan je een rammelaar kunt hangen…’
‘Heel snoezig’, vond de populier. ‘Ik word gewoon pollepels. En klompen.’
[…]
Bette Westera. Uit: Ik wil een wiegje worden, zei de wilg. Tekeningen Henriette Boerendans. Gottmer, 2021.
Zo keuvelen de bomen gezellig met elkaar  door: de fijnspar en de esdoorn willen  samen een viool worden, de eik een eikenhouten kastje en de treurwilg vermolmt, denkt hij.
Dan komt de houthakker en hakt de eik en de beuk, de berk, de essen en de populier, de knotwilg, de fijnspar, de esdoorn en de kastanje om. De treurwilg laat hij staan, die is te oud. En het sparretje ook, dat is nog te jong.
Terwijl de jaren voorbij gaan, wordt de treurwilg een lekker hapje voor paddestoelen, kevers en torren en het sparretje een mooie grote spar die in de winter droomt dat hij een kerstboom is.
Heerlijk boek! Dromerige, originele, korte teksten over bomen in het bos en wat er van ze zal worden, met daarnaast wonderschone, paginagrote houtsnedes van de bomen; van landschappen, dieren en vogels in alle seizoenen en op elk moment van de dag. Echt een boek om heel vaak met je kind doorheen te bladeren en uit voor te lezen.
Achter in het boek staat over elke boom en houtsoort extra informatie.
Leeftijd 4+

Een krekel in mijn slaapzak

kamperen
krekel in mijn slaapzak
zandvlo in mijn badpak
zweefvlieg op mijn nachthemd
adder in de voortent
kikker op het tentdoek
sprinkhaan in mijn tuinbroek

met de tent op de hei –
veel te veel natuur voor mij
Suzanne Weterings. Uit: Een krekel in mijn slaapzak. Versjes over de natuur. Tekeningen Annette Fienieg. Querido, 2021.
Vierentwintig versjes over een blaasbloem, de sterrenhemel, een zingende merel en  blote voeten in het zand. Over kevers en blubberpaadjes en een bootjesblaadje met een mier erop. Met zonnige tekeningen erbij van een paddenstoel,  paardenbloemenpluis en mensen die blij of verwonderd rondstappen tussen al dat moois, met steeds de brede lucht als verbindende factor.
De, soms flink in het ritme haperende, versjes roepen kinderen op goed om zich heen te kijken, aandachtig te luisteren en te voelen wat er allemaal  beweegt en gebeurt, in het klein en in het groot. En vooral, om daar met volle teugen van te genieten.
Leeftijd: 4+

Kwie kwie kwie. Een boek vol vogelverhalen. Camilla Dreef

Een groene golf, ken je dat? Je zit op de fiets en alle stoplichten springen op groen wanneer jij langsfietst. Je bent precies op het juiste moment gestart met fietsen en je verplaatst je met de perfecte snelheid.
Brandganzen maken natuurlijk geen gebruik van stoplichten, maar ze volgen wel een groene golf.
[…]
Als ze overvliegen zie je mooi de scherpe scheiding tussen hun lichte buik en zwarte hals. Ze maken een kort gakkend geluid, net als een groep keffende hondjes. Ze hebben gebroed in het noorden van Rusland, niet ver van de Noordpool. Het gras is daar nu op en het land verdwijnt onder een dikke laag sneeuw. Daarom komen ze naar Nederland, want hier is voldoende groen gras om de winter door te komen.
Uit: Kwie kwie kwie kwie kwie. Een boek vol vogelverhalen. Camilla Dreef. Illustraties Liset Celie. Uitgeverij Nieuwezijds, 2018.
Vogelverhalen uit eigen ervaring, voor jonge vogelfans: samengevat is dat de missie van dit boek.
Bioloog Camilla Dreef, blijkens de flaptekst bekend als ambassadeur van Vogelbescherming en televisieprogramma’s Binnenstebuiten en In de ban van de condor, neemt haar lezers mee in haar eigen vogelbelevenissen en deelt en passant feiten en weetjes over de vogels met haar lezers.
Prima boek voor wie als beginnend vogelaar luchtige, informatieve verhaaltjes over vogels, hun leefomgeving en hun gewoontes zoekt.
Jammer dat dat in zulke saaie, verbeeldingsarme taal gebeurt. Iets hogere eisen aan de schrijfstijl en een strenge eindredactie hadden veel uitgemaakt.
Ook een wat spannender vormgeving en het opknippen van de lange lappen tekst in kortere fragmenten hadden het boek goed gedaan.
De stripachtige, hippe en kleurige vogeltekeningen, toch heel herkenbaar en bruikbaar, van Liset Celie maken veel goed.
Leeftijd: 8+

Jij & ik en al het moois om ons heen. Kindergedichten over de natuur

De oude eik
Elke keer, als ik hem zie,
dan zwaait hij al van verre.
De oude eik
in het vergeten
stukje bos.
Met aan z’n voet
het zachte mos.
Ik streel hem
over zijn gekloofde bast,
spreid mijn armen
en houd hem even vast.
Zo praten we weer wat bij.
En als dan weer
de stilte valt,
dan voel ik hem.
En hij voelt,
denk ik, mij.
Willem Wilmink. Uit : Jij & ik en al het moois om ons heen. Samenstelling: Riet Wille. Illustraties Martijn van der Linden. Davidsfonds/Infodok.
Een verzamelbundel kindergedichten over de natuur: die was er nog niet. Terwijl het thema meer dan voor de hand ligt. Kinderen houden van buiten en van dieren, de verpopping van rups naar vlinder is voor hen nog een prachtig wonder en spelen met kastanjes, blaadjes en zand spannender dan met raceauto of barbie.
In hoofdstukken met titels als ‘Zijn bloemen gelukkiger als ze bloeien?’ en ‘Ademt een zee in en uit’? staan gedichten vol parachutebloemen en bomen in hun blootje,  roerend eb en vloed, stervende bergen en vlinders, zwaluwen als noten en bloeiende koeien.
Een keur aan heel verschillende  dichters, oud en jong en  uit verschillende periodes staan in het boek zoals Joke van Leeuwen, Linda Vogelesang, Leendert Witvliet, Erik van Os, Edward van de Vendel en Mies Bouhuys,  Jaap Robben,  Bette Westera en heel veel anderen.
Martijn van der Linden tekende de sfeervolle, soms melancholieke maar even zo vaak grappige beelden erbij. Een bundel om vaak te herlezen en bekijken.
Leeftijd 5+

Tag Archief van: natuur