Aan de sneeuw
Constantijn Huygens (1596-1687)
Droog water, koele wol, wit roet, gehakte veren,
wees welkom boven op mijn beste hoed en kleren,
ik zie niet hoe men u met reden haten zou,
die ons van boven brengt de warmte met de kou.
Recept voor sneeuw
Jos van Hest
Zoek in een souvenirwinkel
het schap met sneeuwbollen
Schud alle bollen die er staan
en ga door met schudden
Houd als een jongleur
alle kristallen in de lucht
Laat het sneeuwen
op katten en konijnen
Laat het sneeuwstormen
over bossen en bergen
Laat je niet wegsturen
Veroorzaak een lawine.
Wortelstoemp
Daniel Billiet
Dagen op gewacht, tientallen keren neus
tegen het raam verwachtingsvol turen.
Al dagen heb ik alles klaar gezet: een stevige
lange wortel, vijf stukken worst als knopen,
een banaan voor de glimlach, twee uien,
een bezem. Mijn dikke jas, sjaal en wanten
liggen klaar. De hemel hangt zwaar van
het grijs. De kou guurt door de boomgaard.
Maar sneeuwen wil niet lukken. Al hang ik
nestkastjes op. Om een warm huisje te bieden.
Mama wil me troosten. Lachend belooft ze
wortelstoemp te maken. Of ik hou van stoemp
met bananen? Ik antwoord met een stevige stompen.
Daniel Billiet, Jos van Hest, Gil vander Heyden, Bette Westera. Uit: Wees welkom boven op mijn beste hoed. Gedichten bij onvergetelijke gedichten. Illustraties Trui Chielens. De Eenhoorn, 2023.
Wat een heerlijk idee, dit boek! Vier dichters van naam en faam schreven gedichten bij oudere gedichten waarvan ze vinden dat we die niet mogen vergeten: ‘…dat oude prachtgedichten springlevend kunnen zijn, tenminste als ze gelezen worden. En daar knelt het schoentje. Oude gedichten dragen versleten jassen en liggen onder een laagje stof waardoor er nog maar weinig mensen ze lezen. En dat is doodjammer’ schrijven de vier in een voorwoord.
Volgen achttien klassiekers uit de Nederlandstalige literaire canon, zoals ‘Hebban olla vogala’ en ‘De idioot in het bad’ met daarna een gedicht van elk van de vier dichters, geschreven ‘niet om de competitie aan te gaan met die topdichters’ maar als ‘opstapjes, hulpstukken, steunwieltjes…duwtjes in de rug om die beroemde gedichten uit onze canon te gaan lezen.’
Dat werkt soms fantastisch, zoals bij ‘Aan Rika’ van Piet Paaltjens (1835-1894), waarop de vier hedendaagse dichters reageren met buitengewoon grappige teksten. Maar niet altijd krijg je door een van de moderne gedichten meer zicht op het oude ‘voorbeeldgedicht’, zoals bij Aan de sneeuw’ hierboven. Dat geeft niet, het levert in elk geval een welkome, verfrissende bundel op met bijna honderd fijne gedichten, zowel oud als nieuw. De illustraties in blauw en rood potlood treffen soms precies de juiste sfeer van de gedichten, maar ogen hier en daar onbeholpen en wat grof.
Leeftijd 10+
De dwergjes van Tuil woonden op de hei. Het waren er niet twee of vijf, maar wel honderd, een heel dwergenvolk bij elkaar.