Bij wijze van uitzondering vandaag geen gedicht maar een verhaal.
Het bezoek van de dieren
Er waren allerlei dieren die graag het kindje Jezus wilden zien. Daarom vroegen ze aan de os en de ezel of die aan Jozef wilden vragen of dat mocht. Nadat Jozef ja had gezegd, gaf de os een mak en snel paard de opdracht om de volgende dag iedereen uit te nodigen die wilde komen.
De os en de ezel vroegen zich af of ze ook wilde dieren moesten toelaten, en ook dromedarissen, kamelen en olifanten, alle dieren die er door hun bulten en slurven, hun grote knoken en massa’s vlees een beetje verdacht uitzien. Hetzelfde gold voor griezelige dieren, zoals schorpioenen, tarantula’s, reuzenspinnen en adders, die in hun klieren dag en nacht gif aanmaken, zelfs ’s morgens als alles nog schoon en fris is.
Maria aarzelde niet. ‘Jullie kunnen ze allemaal laten komen. Mijn kind is in zijn kribbe zo veilig alsof hij in de hoge hemel is.’ ‘Maar wel één voor één,’ zei Jozef op bijna militaire toon. ‘Er mogen niet twee dieren tegelijk door de deur. Anders zie je door de bomen het bos niet meer.’
Er werd begonnen met de giftige dieren. Iedereen had het gevoel dat ze een dergelijke genoegdoening wel verdienden. Opvallend was de tact van de slangen. Ze vermeden het om Maria aan te kijken en bleven een eind uit haar buurt. Daarna namen ze zo rustig en waardig afscheid alsof het duiven of waakhonden waren.
De honden konden het niet laten uiting te geven aan hun bevreemding dat zij niet in de stal mochten wonen, zoals de os en de ezel. Als antwoord kregen ze van iedereen een vriendelijke aai. En zo gingen ze dankbaar weer weg.
Maar toen de os en de ezel de lucht van de leeuw roken, werden ze onrustig. Vooral omdat die lucht probleemloos de wierook, de mirre en de andere geuren overstemde die de koningen kwistig verspreid hadden.
De os had er wel waardering voor dat Maria en Jozef zo goed van vertrouwen waren, maar dat ze zo’n kind, zo’n teer vonkje, in aanraking brachten met een dier dat het in één adem uit kon blazen…
De leeuw kwam binnen met zijn manen die nooit door iemand anders waren gekamd dan door de woestijnwind. Zijn weemoedige ogen zeiden: ‘Ik ben de leeuw, kan ik het helpen? Ik ben maar de koning der dieren.’
Je zag dat zijn grootste zorg was om zo weinig mogelijk plaats in de stal in te nemen, en dat viel niet mee. Hij deed vreselijk zijn best om adem te halen zonder iets in de war te brengen, en om zijn klauwen en zijn enorm gespierde kaken te vergeten. Hij naderde met neergeslagen ogen en verborg zijn prachtige gebit alsof het een afschuwelijke ziekte was.
Hij deed zo bescheiden dat hij blijkbaar hoorde tot het ras van leeuwen die op een dag zouden weigeren de heilige Blandina op te eten. Maria had met hem te doen, en wilde hem geruststellen met een glimlach die ze anders alleen voor het kind overhad. De leeuw keek recht voor zich uit met een blik alsof hij, nog wanhopiger dan eerst, wilde zeggen: ‘Wat kan ik eraan doen dat ik zo groot en sterk ben? Jullie weten dat ik altijd door honger en door de open lucht werd gedreven als ik me op een prooi stortte. Jullie kennen toch ook het probleem van iedere jonge welp. We hebben allemaal geprobeerd om planteters te worden, maar planten zijn niets voor ons, we kunnen ze niet verteren.’
Toen boog hij zijn reusachtige kop met de wijduitstaande haren en ging verdrietig op de harde grond liggen. De kwast van zijn staart zag er net zo triest uit als zijn kop. Hij was omgeven door een grote stilte die iedereen ontroerde.
Toen de tijger aan de beurt was liet hij zich op de grond vallen en maakte zich even zo plat dat hij van pure bescheidenheid als een beddenkleedje voor de kribbe lag. Maar meteen veerde hij alweer op, hernam zijn soepele en goed getrainde vorm, en verdween.
De giraf liet heel even zijn poten in de deuropening zien en iedereen vond dat dat kon worden aangemerkt als een bezoek aan de kribbe.
Hetzelfde was het geval met de olifant: hij nam er genoegen mee op de drempel te knielen en met zijn slurf te zwaaien als met een wierookvat, wat bijzonder in de smaak viel.
Een schaap dat dik in de wol zat wilde meteen geschoren worden, maar men liet het zijn vacht, onder vriendelijke dankzegging, behouden.
Moeder kangoeroe wilde Jezus per se een van haar kinderen geven. Ze zei dat het geschenk uit haar hart kwam en dat ze het makkelijk kon missen, omdat ze thuis nog meer kleine kangoeroetjes had. Maar Jozef wilde er niets van weten en ze moest haar kind weer meenemen.
De struisvogel had meer geluk. Ze legde in een onbewaakt ogenblik een ei in de hoek en verdween geruisloos. Het cadeau werd pas de volgende dag ontdekt door de ezel. Hij had nog nooit zo’n groot en hard ei gezien en dacht dat er een wonder was gebeurd. Maar Jozef hielp hem uit de droom: er werd een omelet van gebakken.
De vissen, die vanwege de betreurenswaardige manier waarop ze adem moeten halen niet uit het water konden, hadden een meeuw opdracht gegeven hen te vertegenwoordigen.
De vogels lieten bij hun vertrek hun gekwinkeleer achter, de duiven hun liefdesliederen, de apen hun apenstreken, de poezen hun warme blik, de tortelduifjes hun zoete stem.
Er gebeurden ook wonderen: de schildpad haastte zich, de leguaan veranderde van houding, het nijlpaard knielde op allersierlijkste wijze neer, en de parkieten hielden hun snavel.
Jules Supervielle. Uit: ‘Le boeuf et l’ane de la crèche’ in L’enfant de la haute mer. Gallimard 1931-1958. Vertaling Elly Schippers voor ‘Sneeuw op de vensterbank’, verhalen, liedjes en gedichten voor de winter, sint en kerst. Samenstelling Rotraut Susanne Berner en Jacques Dohmen. Querido 2002.
Dit fragment is geplaatst met toestemming vooraf van uitgeverij Querido.