Tag Archief van: jongerenliteratuur

Troostwoord
Opa begint vaak over het klimaat.
Hij maakt zich, zegt hij, ‘echt bezorgd’.

IJsberen op zoek naar hun eerste lettergreep,
schouders steeds lager, stappen steeds trager.

Zeewater over duinen, dijken, als miljoenen moordsoldaten
over de kantelen van ons (dachten wij) onneembare kasteel.

Oranjerode baksteenharde akker, gebarsten, gescheurd, net
de landkaart van een werelddeel waar alleen de oudsten

weten hoe de regen klinkt. Miljoenen op weg van hun plek, hun
gisteren, ongebouwde huizen, het scheermes in hun maag

langs pels, vacht, huid over been en ogen die alleen
nog trage gedachten zien, naar god weet waar

het niet brandt, geen vogels boven polderpaden
drijven, oogstloof ’s zomers nog bloeit.

Opa maakt zich, zie ik, écht bezorgd, maar hij bouwde
hutten van sneeuw, leerde schaatsen op slootijs

dat ik nog nooit heb gezien, zag vlinders die niet meer
bestaan, brandde zijn kindervingers aan een kolenkachel

zocht kievitseieren in boerengras tot boven zijn blote
knieën, zwom met oma in de Middellandse Zee

zonder te hoeven denken wat ik denken moet.
Ik leg mijn hand op de twee ringen

rond één rimpelvinger. Zeg: ‘Wij nemen ’t nu over,
het komt goed.’
Kees Spiering. Uit: Nog lang geen later. Illustraties Jeska Verstegen. Luitingh-Sijthoff, 2023. 
Goeie genade, brengt Kees Spiering daar zomaar een lijvige dichtbundel met liefst 50 gedichten uit, vol prachtigste beelden en treffende observaties. Spiering excelleert in sprekende poëzie voor en over jongeren maar evengoed voor volwassenen, waarin verdriet, onmacht, vreugde en dagelijkse zorgen om een eerste liefde, pesten, opa’s en oma’s, stervende bomen en verdwenen huisdieren elkaar afwisselen.
Spiering, die voor zijn comeback-bundel Jij begint in 2019 een Vlag en Wimpel kreeg, schrijft gedichten die zich niet met die van andere dichters laten vergelijken; zijn heel eigen stem klinkt luidop in deze meeslepende bundel om te lezen en te herlezen, steeds opnieuw.
De dromerige, soms verontrustende beelden van Jeska Verstegen brengen de gedichten nog dichterbij en leggen de zorgen van Spierings personages nog onheilsspellender op je deurmat.
Leeftijd 13+

67 seconden

NIEMAND
gelooft niks meer
tegenwoordig

en daarom heb ik
niemand vertelt
wat ik jou ga vertellen.

En weet je,
jij zal het vast
ook niet geloven,
zal denken dat ik lieg
of dat ik gek word,
maar ik zeg het je,

het is waar.

Ik heb het meegemaakt.
Echt.

Echt waar.
En hoe.
[…]
VOOR HET GEVAL JE HET
NOG NIET WIST,
schoten maken iedereen
doof en blind, vooral
als ze iemand

dood-

gemaakt hebben.

Je kan op dat soort momenten
maar beter onzichtbaar zijn.
Dat weet iedereen.

Zelfs Tony vloog weg.
Jason Reynolds. Uit: 67 seconden. Blossom Books, 2018. 
67 seconden in een lift, zeven verdiepingen, een pistool in zijn broekband. Will (15) is onderweg om zich te houden aan de drie Regels van zijn buurt: zich wreken op de moordenaar van zijn broer. Maar terwijl hij onderweg is slaat de twijfel toe.
Met heftige beelden en in ultrakorte zinnen laat Jason Reynolds zien hoe onafwendbaar een straatgeweldsspiraal  voor jongeren in bepaalde buurten kan zijn. Zijn vrije versvorm in proza versterkt het effect van het verhaal, dat open eindigt: wat gaat Will doen?
Deze versvorm is eerder met groot succes toegepast door de Australische Steven Herrick in zijn trilogie (Aan de rivier, De roep van de wolf en Cold skin) en de Ierse Sarah Crossan, onder andere in het aangrijpende Een over een Siamese tweeling.
Is het toeval dat al deze boeken zijn geschreven voor ‘young adults’? Leent de versroman zich niet voor andere leeftijden? Dat staat nog te bezien. 67 seconden kan overigens goed door lezers van allerlei leeftijden worden gelezen, omdat het zo’n belangrijk thema aansnijdt: hoe ga je om met sociale druk en  omgangsregels in jouw omgeving.