Tag Archief van: dierenverhalen

De boom die een wereld was. Yorick Goldewijk & Jeska Verstegen

De boom die een wereld was
De boom was zo oud als de wereld en zat vol knobbels en kloven. Zijn stam stond scheef en zijn kruin was verward, alsof hij net uit bed was gestapt. Als de wind lui was, dan wiegde hij loom en tevreden, maar als een storm door hem heen joeg, dan kraakte en kreunde hij, en dan lispelden zijn bladeren
[…]
De heelalvis
De heelalvis verscheen heel soms ’s nachts aan de hemel. Maar alleen als het helder was en bezaaid met sterren. Als het niet te warm was en niet te koud en als de wind zo’n zacht briesje was, dat het was alsof hij slaapliedjes in je oor fluisterde.

Alleen als iedereen sliep, dan kwam ze.

Niemand wist waar de heelalvis vandaan kwam.
Wat ze at, of ze alleen was, of ze misschien zo oud was als de sterren.
Niemand wist zeker of ze echt was, of eerder een fantastische gedachte.
Maar dat maakte haar niet minder echt.

En dus, als het helder was en bezaaid met sterren, als het niet te warm was en niet te koud, als iedereen sliep, ook de luiaard – dan verscheen ze.
Heel af en toe.

Dan bezocht ze de dromen van de dieren in de boom. En als de dieren wakker werden, bleef er iets in hen achter. Een gedachte, een droom, een besluit, een vraag.
Of gewoon iets geks, iets onverwachts.
Een klein stukje heelalvis.
Yorick Goldewijk. Uit: De boom die een wereld was. Illustraties Jeska Verstegen. Ploegsma, 2024. 
Dit boek begint met een kort verhaal over een boom. Het eindigt met de heelalvis. Daartussen  in leren we de boom kennen en de dieren die in, onder en bij hem wonen. We leven met ze mee en gaan van ze houden.
Want oh, wat kan Yorick Goldewijk mooi schrijven! Teder en liefelijk, zoals de andere snoek, trefzeker zoals de spin haar perfecte web maakt en gulzig als Betsie de groene bladluis. De korte verhalen ademen een vleugje Toon Tellegen, een snufje Bibi Dumon Tak maar overtuigen uiteindelijk helemaal als zichzelf. Veelbelovend, dit boek. Meer hiervan, Yorick Goldewijk.
In haar tekeningen tovert Jeska Verstegen je op dromerige en elegante wijze de boom en de dieren voor, in al hun eigenzinnige  en sfeervolle eigenheid. Tekst en tekeningen worden samen meer dan ze los van elkaar zijn. Heerlijk boek, ook om voor te lezen (aan elke leeftijd).
Leeftijd 6+

Heel keverburg kookt. Bibi Dumon Tak & Geertje Aalders

In Keverburg gonsde het van de insecten.
Ze hadden het druk. Heel erg druk.
Want de jaarlijkse kookwedstrijd voor zespotigen kwam er weer aan.

De vlinders hadden al honderddertien keer op rij gewonnen.
Hun nectargerechten waren onverslaanbaar.
De bijen werden eeuwig tweede.
En de wespen derde, ook al hadden zij hun gerechten altijd gestolen.

Toch deden alle insecten ieder jaar weer mee.
Niet om de eerste, tweede of derde plaats.
Maar om de vierde. Want de vierde plaats betekende winnen.
Vorig jaar won de gekamde kniptor met een moes van zoete boomwortel. Het jaar daarvoor werden de bladhaantjes vierde met limonadeschuim van stuifmeel.

Zo kwamen veel families weleens aan de beurt, maar één familie nooit.
Ze kwamen niet eens in de buurt van de toptien.
Zelfs niet in de buurt van de toptachtig.
Al meer dan honderd jaar eindigden de mestkevers onderaan, op plaats zeshonderdacht.
Want zoveel insectenfamilies telde Keverburg.

Daarom besloot de familie mestkever niet meer mee te doen.
[…]
Bibi Dumon Tak. Uit: Heel Keverburg kookt. Illustraties/knipkunst Geertje Aalders. Gottmer, 2023.
Laat het aan onze koningin van de dierennon-fictie over om een hilarisch, feitelijk en smakelijk verhaal over koken én poep te schrijven. Kinderen zullen gniffelen, grinniken en glunderen van plezier bij dit verhaal, waarin de mestkevers …. ( pas op, spoiler alert) tóch één keer de jaarlijkse kookwedstrijd winnen.
Hoe? Lees zelf maar. De adembenemende illustraties zijn allemaal, stuk voor stuk, geknipt, hoe fijn  of klein ook, tot aan de fijnste bloemblaadjes toe.
Je leert trouwens en passent ook  de namen van heeeel veel prachtige vlinders, kevers, lieveheerstbeestjes, vliegen en glimwormen: ze staan allemaal prachtig geknipt in het boek, met hun namen ernaast.
Leeftijd 4+

Als een vossenstaart op een landkaart. Dierenverhalen Riet Wille & Sassefras De Bruyn

De vos en zijn vrouw naar een fabel uit India
In een hol, aan de rand van het bos,
woont de familie Vos.
Met de kids erbij zijn ze met 7,
maar die zijn vanavond thuis gebleven.
Vandaag was er markt in de stad.
Dan gaat het koppel Vos op pad:
daar ligt altijd wel afval te stinken
dat dierenmagen net lekker vinden.
Op de terugweg loopt het uit de hand,
altijd weer discussies over dat verstand.
Meneer Vos:
‘Hoeveel verstand heb jij?’
Mevrouw Vos:
‘Zoveel als een groentemand kan dragen.
En jij?’
Meneer Vos:
‘Zoveel als je op twaalf buffels kan laden.’
Tot die nacht dat het stel Tijger ontmoet,
die hen met een vriendelijk woord begroet.
‘Dag maatjes die naar huis afzakken,
eindelijk heb ik jullie te pakken.’
Meneer Vos panikeert.
Mevrouw Vos redeneert.
‘Dag Oom, luister even,
kan u ons raad geven?’
Tijger voelt zich vereerd.
‘Absoluut geen bezwaar.
Nichtje, vertel het maar.’
Vrouw Vos denkt diep na voor ze begint
en verzint:
‘Wij willen de kinderen verdelen.
Mijn voorstel is: ik 3, hij 2,
maar daar neemt hij geen vrede mee.
Heer Oom, hoe zou U dat klaarspelen?’
(Wat een kans! Tijger is in zijn nopjes.
Mmm…die ouders + nog 5 jonge kopjes!)
Tijger lacht: ‘Ik denk erover na.
Goed als ik met jullie meega?’
Papa Vos rent meteen O naar binnen,
mama probeert wat tijd te winnen.
‘Mijn man kan die kleintjes alleen niet aan.’
Achterstevoren kruipt ze l a n g z a a m
het hol in, nog steeds kijkt ze Tijger aan.
Die vraagt: ‘Waarom op die manier?’
‘Heer Oom, ’t is niet voor míjn plezier.
Een machtig man moet men vereren.
U kan ik toch mijn rug niet toekeren?’
Even later roepen de vossen in koor:
‘Oompje, ons probleem is opgelost hoor.
Erg bedankt…en ga er gerust vandoor.’
Tijger vloekt en bromt.
Tijger roept en gromt.
Hij is bij de neus genomen!
Dus weg zijn lekkere dromen.
Hij probeert nog in het hol te kruipen
maar als een grote stommeling…
moet hij afdruipen.
De vossenfamilie is dus gered
en meneer Vos geeft grif toe:
‘Vrouw, dat was een heel verstandige zet.’
Riet Wille. Uit: Als een vossenstaart op een landkaart. Tekeningen Sassefras De Bruyn. De Eenhoorn, 2022. 
Dierenfabels uit Duitsland, Suriname en Tibet, uit Roemenië, Afrika, het Midden-Oosten en de Verenigde Staten: Riet Wille heeft dierenverhalen van over de hele wereld bij elkaar verzameld om ze in rijmvorm te kunnen hervertellen. Dat doet ze op de van haar bekende, eenvoudige manier: met korte, kleine woorden zodat beginnende lezers (kinderen én volwassenen die Nederlands als tweede taal leren) ze kunnen begrijpen. Het is een bont en vrolijk geheel geworden, waarbij de fantastische  sfeerrijke, kleurige paginagrote beelden van Sassefras De Bruyn de verhalen op hun eigen manier vertellen met steeds weer nieuwe elementen.
Het boek is wonderschoon vormgegeven, met een stevige kaft en lekker in de hand liggend.
Leeftijd 7+

Mooi boek

Maan en aarde
de maan hoort bij de aarde
de aarde bij bestaan

bestaan is dat we leven
en door de dagen gaan

en dat we kleren dragen
behalve in het bad

en dat we moeten eten
dan worden we niet plat

en dat we soms verbaasd zijn
of blij of boos of bang

en dat ons hart blijft kloppen
ons hele leven lang

en dat dit weer een dag is
waarop we echt bestaan

bestaan op deze aarde
en onder deze maan
Joke van Leeuwen. Uit: Mooi boek. Querido, 2015.
Letters. Feestletters. ‘Mooi boek’ staat er vol mee. Letters zijn feestjes, zegt dit boek. Dat kunnen beginnende lezers natuurlijk niet vaak genoeg horen. Letters in allemaal verschillende alfabets, gemaakt van lenige mannetjes of van monstertjes of van foto’s van voorwerpen die je overal op straat kunt tegenkomen maar die per ongeluk toch op een letter lijken, zoals een hijskraan, een bord eten of een paar bomen. Er is ook een terugkerend stripje over Vurkie en Lepeltje, die samen vraagstukken bespreken, zoals waarom de zon geen Flomp heet. 

Er zijn korte dierenverhaaltjes, gedichten, zoekplaatjes en combinatietekeningen van letters en voorwerpen. Er is van alles. Leuk, vrolijk en creatief. Maar ook chaotisch. 

© Joke van Leeuwen

Van sommige dingen vraag je je af waarom ze in het boek staan, en bij alles waarom het op die plek in het boek staat.
Daardoor komt, ondanks de fijne focus op letters, woorden, taal, de verzorgde uitgave, harde kaft en luxe meerkleurentekeningen, het boek niet helemaal uit de verf.
Er is geen helder format, dit soort dierenverhalen doet Toon Tellegen beter, er hadden meer gedichten in gemogen en de raadseltjes komen raar uit de lucht vallen. Maar misschien denken de kinderen voor wie die boek bedoeld is daar heel anders over.
Leeftijd: 7+.
Bovenstaand gedicht is gepubliceerd met toestemming vooraf van uitgeverij Querido.

Is er dan niemand boos?

De kreeft klopte op de deur van de muis.
‘Ja?’ zei de muis.
De kreeft stapte naar binnen. Hij had een koffer bij zich, die hij op tafel zette.
‘Ik ben de kreeft’ zei hij. ‘Wilt u wat boosheid?’
‘Boosheid?’ vroeg de muis, die de kreeft wel kende.
‘Ja,’ zei de kreeft korzelig. ‘Boosheid. U wilt toch wel eens boos zijn?’
‘Ja,’ zei de muis. ‘Maar als ik boos wil zijn, dan ben ik ook boos. Dat gaat vanzelf.
‘Maar wel altijd met de goede boosheid?’ vroeg de kreet terwijl hij de muis onderzoekend aankeek.
De muis aarzelde.
‘Nee,’ zei de kreeft. ‘Niet met de goede boosheid dus.’
Hij maakte de koffer open.
‘Ik zal u laten zien wat ik allemaal heb.’
Toon Tellegen. Uit: Is er dan niemand boos. Illustraties Marc Boutavant. Querido, 2014.
‘Is er ergens wel iets wat luistert?’ vraagt de klipdas zich af, die dag in dag uit woedend tegen de zon roept dat hij niet onder moet gaan. Het nijlpaard en de neushoorn gaan onder geen beding voor elkaar aan de kant als ze elkaar op een smal bospaadje tegenkomen. Ze eten samen gesuikerd gras en dansen om elkaar heen. Maar aan de kant gaan, nee.
In deze prachtige, nieuw uitgegeven Toon Tellegen (oorspronkelijke uitgave 2002 met tekeningen van Annemarie van Haeringen) zijn de dieren verontwaardigd, geïrriteerd, kwaad of woedend, verdrietig of in de war. Ze vertellen elkaar hoe je heel boos kunt worden of daar juist mee kunt ophouden.
Ze eten samen taart. Ze sturen briefjes aan de wind. Heerlijke typische Toon Tellegenverhalen. Je houdt er van of niet. De  paginagrote, retromoderne, weemoedig zachtaardige tekeningen van Fransman Marc Boutavan, kleurig en vol lieflijke details, kleuren de verhalen net even anders dan anders in.
Leeftijd: 5+.
De tekst hierboven is overgenomen met toestemming vooraf van uitgeverij Querido.