Een groene golf, ken je dat? Je zit op de fiets en alle stoplichten springen op groen wanneer jij langsfietst. Je bent precies op het juiste moment gestart met fietsen en je verplaatst je met de perfecte snelheid.
Brandganzen maken natuurlijk geen gebruik van stoplichten, maar ze volgen wel een groene golf.
[…]
Als ze overvliegen zie je mooi de scherpe scheiding tussen hun lichte buik en zwarte hals. Ze maken een kort gakkend geluid, net als een groep keffende hondjes. Ze hebben gebroed in het noorden van Rusland, niet ver van de Noordpool. Het gras is daar nu op en het land verdwijnt onder een dikke laag sneeuw. Daarom komen ze naar Nederland, want hier is voldoende groen gras om de winter door te komen.
Uit: Kwie kwie kwie kwie kwie. Een boek vol vogelverhalen. Camilla Dreef. Illustraties Liset Celie. Uitgeverij Nieuwezijds, 2018.
Vogelverhalen uit eigen ervaring, voor jonge vogelfans: samengevat is dat de missie van dit boek.
Bioloog Camilla Dreef, blijkens de flaptekst bekend als ambassadeur van Vogelbescherming en televisieprogramma’s Binnenstebuiten en In de ban van de condor, neemt haar lezers mee in haar eigen vogelbelevenissen en deelt en passant feiten en weetjes over de vogels met haar lezers.
Prima boek voor wie als beginnend vogelaar luchtige, informatieve verhaaltjes over vogels, hun leefomgeving en hun gewoontes zoekt.
Jammer dat dat in zulke saaie, verbeeldingsarme taal gebeurt. Iets hogere eisen aan de schrijfstijl en een strenge eindredactie hadden veel uitgemaakt.
Ook een wat spannender vormgeving en het opknippen van de lange lappen tekst in kortere fragmenten hadden het boek goed gedaan.
De stripachtige, hippe en kleurige vogeltekeningen, toch heel herkenbaar en bruikbaar, van Liset Celie maken veel goed.
Leeftijd: 8+
Sorry juf, we moeten even
klieren, stieren, giechelgieren,
pennentikken, grinnikhikken,
wiebelstoelen, juichen, joelen.
Sorry juf, we zijn daarnet
allemaal stuk voor stuk besmet
met de gekke giebelgriep.
Pillen of drankjes helpen ons niet.
Laat ons daarom springen, schreeuwen, razen.
Laat ons maar raar en gek doen, dwazen.
Laat ons even rennen, hollen, sjezen.
Dan zijn wij het snelst genezen.
Linda Vogelesang. Uit: Gekke giebelgriep. Illustraties Natascha Stenvert. Zwijssen, 2018.
Wat gebeurt er allemaal in de klas, op zomaar een willekeurige schooldag? Iemand maakt alvast spiekbriefjes voor de toets van morgen, twee kinderen krijgen hevige ruzie maar vinden elkaar eigenlijk heel leuk, een kind vindt trefbal met gym hartstikke eng, een ander kind maakt zich zorgen over zijn zieke opa en kan dus niet opletten, iemand heeft een spreekbeurt maar is zo verlegen dat ze nauwelijks uit haar woorden komt en als juf voorleest is de hele klas betoverd.
Linda Vogelesang brengt met haar verzen de drukte en emoties van elke dag in een klas mooi tot leven. Natascha Stenvert maakt er stripboekachtige tekeningen bij.
Leeftijd: 7+
gemeenschap
we doen ons best, hoor.
dat zijn fijne mensen.
en ik ben er blij mee.
we zongen en we praatten
dat gaf gemeenschap,
dat heeft een mens nodig.
wij zijn ook mensen die van leven houden.
ik hoor bij alle mensen
om heel gewoon te zijn.
– – –
heel gewoon
we eten en we drinken.
we zingen en we lachen en we praten.
en huilen doen we ook zo op z’n tijd,
dat hoort erbij.
wij houden van het leven.
wij doen ons best
om heel gewoon erbij te zijn,
soms droevig en soms blij te zijn.
hoe heel gewoon ben jij?
Joke Aarnink, Marie van Dam, Jaap Jacobs & Henk Rijneveld, bewoners van een Amsterdams verpleeghuis/Bette Westera. Uit: Een beetje boos mag best. Tekeningen Sylvia Weve. Samenstelling Paula Irik. Uitgeverij Elikster, 2018.
Teksten van mensen met dementie ofwel teksten in ‘dementees’ staan er in dit boek: “een schatkamer boordevol rijkdom”. ‘Dementees’ lijkt net poëzie, stelde geestelijk verzorger Paula Irik vast, die de teksten verzamelde en selecteerde.
Dementees doet een beroep op de verbeeldingskracht en het inlevingsvermogen, het gevoel voor symboliek en zingeving van luisteraar of gesprekspartner. Wie die moeite neemt kan het gangbare idee van ‘wartaal’ van dementeren meteen loslaten en meebewegen op de vloeibare zeggingskracht en schoonheid die de woorden van dementerenden vaak hebben.
In het boek is de tekst op de linkerpagina van een van de vier hierboven genoemde bewoners van een verpleeghuis in Amsterdam. Rechts staat telkens een gedicht van Bette Westera, die een paar zinnen uit de linkertekst koos en daarmee haar eigen gedicht maakte.
Verrassend hoe sterk de ‘dementese’ teksten zijn, hoe klankrijk, betekenisvol en veelzeggend. ‘Hier heb ik niets aan toe te voegen’ dacht Westera aanvankelijk maar ging toch aan de slag. ‘Een feest om te doen’ was haar conclusie achteraf.
Een feest zijn de teksten ook om te lezen. Dit boek kan hulpverleners, familieleden en vrienden van mensen met dementie helpen in hun communicatie met hun geliefden en cliënten.
De prachtige, kleurrijke tekeningen van Sylvia Weve, soms grappig, soms indringend, maken de gedichten af, voegen een dimensie toe.
Stilte
En na de oorlog
vervangt de stilte hun zoon.
Een kerkhof het veld.
En na de oorlog
vervangt de stilte hun zoon.
Wijl vogels zingen.
Nacht
Tot diep in de nacht,
het klaaglijke kermen van
half gesneuvelden.
Tot diep in de nacht,
het smekken van de ratten
in het niemandsland.
Voor jaarsbloeiers
Lente, middenin
het kapotgeschoten bos
de voorjaarsbloeiers.
En jaren later
nog een oorlogshelm tussen
de voorjaarsbloeiers.
Jongeren
Een bus jongeren,
in stilte met hun smartphones.
In de loopgraven.
Een bus jongeren,
bijna zo oud als zij toen.
Tussen de kruisjes.
Geert de Kockere. Uit: En na de oorlog. Tekeningen Nelleke Verhoeff. De Eenhoorn, 2018.
Speciaal ter gelegenheid van de herdenking van 100 jaar einde van de Eerste Wereldoorlog (11-11-2018) schreef Geert de Kockere 100 aangrijpende haiku’s over de oorlog.
Wie jongeren wil doordringen van de zinloze ellende die oorlog is, laat ze kennismaken met deze korte maar erg indringende gedichten.
Heel geschikt ook voor gebruik in het onderwijs, tijdens geschiedenislessen of juist taal- of poëzielessen. Niet alle gedichten zijn luchtig, en niet alle gedichten zijn moeilijk, blijkt maar weer eens uit dit boekje met sobere sfeertekeningen bij de gedichten.
Leeftijd: 12+