De sprookjesverteller. Sprookjes van Andersen door Thé Tjong-Khing

De varkenshoeder
Lang, lang geleden was er eens een prins die heel goed
kon knutselen. Hij kon de gekste dingen maken, dansende
stokken bijvoorbeeld, of lepels die konden koken. Bovendien
was hij erg knap om te zien en was hij ook nog erg aardig
en vriendelijk. Dus wat wil je nog meer? Er was wel één
belangrijk minpuntje: hij was erg arm. Toch wilden een heleboel
prinsessen maar wat graag met hem trouwen. maar de prins had
zijn zinnen gezet op niemand minder dan de dochter van de keizer.
En die was steenrijk.
[…]
Thé Tjong-Khing. Uit: De sprookjesverteller. Sprookjes van Andersen. Gottmer, 2016.
Iedereen kent Thé Tjong-Khing als briljant illustrator die grote prijzen  won met zijn tekeningen. Dat hij ook heel goed kan vertellen wisten niet veel mensen. Maar in de boeken van De Sprookjesverteller vertelt hij bekende en minder bekende sprookjes na op een manier die iedereen snapt, zelfs heel jonge kinderen.
In deze aflevering van De Sprookjesverteller met de Sprookjes van Andersen, een fijn, mooi vormgegeven, boek met harde kaft en leeslint, staan dertien sprookjes waaronder Het lelijke jonge eendje, De kleine zeemeermin, Het meisje met de zwavelstokjes, De prinses op de erwt en De kleren van de keizer.
Maar ook minder bekende, zoals het hierboven geciteerde De varkenshoeder. Stuk voor stuk glashelder, al schuwt Tjong-Khing harde sprookjesfeiten als doodgeslagen paarden en afgehakte hoofden niet. De tekeningen bij de verhalen zijn spannend, nieuw en anders dan die in de meeste sprookjesboeken: sfeervol, grappig, origineel en helemaal Thé Tjong-Khing.
Fijn boek voor de kerstvakantie. Om voor te lezen of zelf te lezen.
Leeftijd 5+

De leeuw in de muis

Op een stoffige plek
in de hete woestijn
stond een oeroude rots
sterk en stevig te zijn.

En onder die rots,
in een goed verstopt huis,
daar woonde een heel
onopvallende muis.

Die muis was zo klein
en hij piepte zo zacht
dat de  andere dieren
vaak heel onverwacht

en beslist NIET expres
op de muis gingen staan,
en soms zitten.
Een zeer onplezierig bestaan.

Hooi boven het huis
van de muis, óp de rots,
lag een LEEUW,
heel opvallend,
heel stoer en heel trots.

[…]
Rachel Bright. Uit: De leeuw in de muis. Tekeningen Jim Field. Gottmer, vertaling Bette Westera, 2016.
Wat heerlijk, zo’n mooi uitgevoerd, stevig prentenboek met soepele teksten op rijm, een begrijpelijke en prettige moraal, en  paginagrote, duidelijke, blokachtige tekeningen.
De door Bette Westera volmaakt vertaalde verzen doen aan Dr. Seuss denken in helderheid en overtuigingskracht.
Kinderen zullen smullen van de bange kleine muis die een stoer brullende leeuw knieën krijgt, een thema dat actueler is dan ooit.
Leeftijd 3+

De ring van koning Salomo

Zwerver
Achter de zware deur
met zeven zilveren sloten
lag een wonderwereld.
Sem kon hem zien liggen
door de opengewerkte luiken.
Een wererld vol pittige geuren
en kraqchtige kleuren en
tinkelende melodieën,
vol wolken van wierook
en parfum die zelfs vlinders
en bijen konden bedwelmen.
Urenlang kon Sem kijken naar
kakelnde vrouwen die elkaar
het licht in de ogen niet gunden
en naar de vadsige mannen
die geen echte man meer waren
omdat hun zaakje was afgehakt.
Het paleis van koning Salomo.
Lida Dijkstra. Uit: De ring van koning Salomo. Illustraties Martijn van der Linden. Luitingh Sijthoff, 2016.
Sem, een zwervende weesjongen, wordt oliejongen in het paleis van koning Salomo. Zijn leermeester, uitvinder Bakbakkar, leert hem dingen te maken, goed te kijken, vragen te stellen, kritisch te zijn en zelfstandig na te denken.
Sem leert het paleis goed kennen, ziet koning Salomo rechtspreken, mag op reis voor de koning en wordt zelfs heraut. Maar boze krachten belagen het paleis. Kan Sem daar iets tegen doen?
Spannende kroniek van de beroemde rechtszaken van koning Salomo, in vloeiende vrije verzen. Lida Dijkstra, die een Vlag en Wimpel kreeg voor haar hervertelling van het fameuze ‘Van den vos Reynaerde’,  baseert zich voor dit boek op het bekende verhaal van koning Salomo in geschriften uit meerdere tradities maar, in haar eigen woorden: ‘… zag er geen greintje tegenop om de verhalen naar mijn hand
te zetten. Ik heb gehusseld, geschrapt er bovenal veel wonderlijke avonturen
bij verzonnen.’
Dat is prachtig gelukt, al is een vliegend tapijt op zonnecellen op het randje. De tekeningen van Martijn van der Linden – slaapt die illustrator nog wel eens? Hij duikt werkelijk overal op – passen wonderwel bij de sprookjesachtige sfeer en de vloeiende teksten, geven er letterlijk en figuurlijk bodem en lucht aan  en voegen er soms spannende elementen aan toe.
Leeftijd: 8+

V = de vos

a = anna
anna ging naar ijsland
en toen ze daar dan was
at iedereen alleen maar ijs
anna niet – die at ananas

b = een blij beest
dit beest viert feest
het huppelt door de wei
jij leest de letters in zijn boek
daarom is dat beest zo blij!

[…]

s = de slang
hoi, zei een slang
ik ben verliefd, ik ben smoor!
de ander zei niks; nou ja, zei de slang
dan ga ik er maar weer vandoor

[…]
z = de zaagvis
zzzz doet de zaagvis
hij zaagt door de zee
hij zaagt hem doormidden
hij zaagt hem in twee
Daan Remmerts de Vries. Uit: V = de vos. Hoogland & Van Klaveren, 2016.
Alle letters van het alfabet worden in dit boek in tekst en beeld omgetoverd tot een herkenbare vorm. De d  = dik, op de bijbehorende tekening zie je een uitbuikend kind met een herkenbare d als buik. Elke letter heeft behalve de tekening ook een grappig en soms absurd versje. 
Zo leren kinderen die moeite hebben met lezen veel sneller letters, Daan Remmerts de Vries’ eigen dochter kende binnen een week opeens het alfabet.  
Na de z  komen nog wat dubbele letters, zoals de aa = een aap, de au = au en de ui = een uier.  
Mooi gedaan, origineel, grappig, educatief. En mooi uitgevoerd, wat wil je nog meer?  

Het grote NIET-opruimboek

Welk type mam of pap heb jij?
1. De Opruimfanaat
2. De Ordehandhaver
3. De Opruimkraaier
4. De Sloddervos.
[…]

De NIET-OPRUIM-Technieken:
Alleswatjemoetdoenomnietopteruimenis
eenbeetjekomedieoftoneelspelendatheet
doenalsofendatwerktheelgoedomniette
moetenopruimengeloofmemaarjekanook
altijdeerlijkprobereneriskeuzegenoeg
voorwienietwilopruimenenwiewildatnu
[…]

Techniek 1: Toneel
Heb je acteertalent?Mooi! Dan is deze techniek iets voor jou. Hier volgen enkele tips:
1.Doe alsof je opruimt.
Het helpt om veel te
puffen en te zuchten
en te kreunen om
duidelijk te maken hoe
zwaar je opdracht is.

2. Doe heel zielig.
Begin te huilen
als je je kamer
moet opruimen.
Zeg aan je ouders
dat ze je een heel
ongelukkige jeugd
bezorgen door
je te dwingen
op te ruimen.
[…]

Techniek 3: Uitstel
Uitstel is afstel, wordt gezegd.
Het is tevens een techniek om het opruimen naar een later tijdstip te verschuiven.
Deze techniek is ook gekend onder de naam: ‘met een kluitje in het riet sturen’… Er zijn gevallen bekend van kinderen die dankzij deze techniek hun kamer tussen hun negende en twaalfde levensjaar niet hebben moeten opruimen. Deze techniek verliest aan kracht als je hem te vaak gebruikt…BLIJF DAAROM ERG VAAG!
[…]
Dirk Nieland & Marjolein Pottie. Uit: Het grote NIET-opruimboek. Uitgeverij De Eenhoorn, 2016.
Een vrolijk stripverhaalboek waarin systematisch ALLE trucs om niet te hoeven opruimen worden besproken aan de hand van 15 technieken, zoals de hierboven genoemde, en ook bijvoorbeeld de tegenwerping (techniek 7), de diplomaat (techniek 11)  en de harde aanpak (techniek 14).
Waarna,  heel grappig, het boek eindigt met techniek 15:
De beste methode.
Als geen enkele techniek uit dit boek geholpen heeft, blijft dit de ultieme techniek:
Ruim je kamer op.

We liefden nog lang en gelukkig

Kijken
Ik keek
en ik zag je.
Ik keek goed
en ik zag je graag.
En nu ik nóg wat beter kijk,
zie ik je het liefst!

Zwieren
We zwieren en zwaaien
onze liefde in het rond
(en elkaar),
grijpen en graaien,
omheen en om handen,
worden dronken
van het draaien
(en elkaar).

En aan het eind
vragen we steeds weer:
Wil jij ook nog een keer?

Wij
Eerst was er ik.
En toen was er jij.
En dan waren wij
en niemand anders meer.

Even heel alleen wij.

En uit die wij
kwamen we weer los en weten nu:
alles is er nog,
maar nooit meer zonder wij.
Geert De Kockere. Uit: We liefden nog lang en gelukkig. Illustraties Nelleke Verhoef. De Eenhoorn, 2016.
Een prentenboek voor (jong)volwassenen vol gedichten over de liefde, dat bestond nog niet. In dit boek gaat Geert De Kockere in dichterlijke taal voluit over de liefde: romantisch  of juist in niets verhullende fysieke gedichten, in verlangen naar elkaar, in vervulling die liefde kan brengen. De gedichten zijn kort als hierboven,  en bezingen wat maar zo moeilijk bezongen kan worden. De tekeningen voegen daar een laag aan toe, houden het luchtig en speels. 

De zus van Sinterklaas

Met spoed gezocht: Noodgevalpieten.
Vrolijke, schrandere knapen of grieten.
Je moet kunnen huppelen, zwaaien en strooien
en cadeautjes door schoorstenen durven gooien.
Je moet zeebenen hebben, want je gaat met een boot.
Maar of je nu dik bent of dun, klein of juist groot,
een bult op je rug hebt, doof bent of blind,
wat ouder misschien, of nog maar een kind:
lijkt het je leuk om voor Piet te spelen,
meld je dan snel en verschijn ten tonele!
[…]
Tiny Fisscher. Tekeningen Elizabet Vukovic. Gottmer, 2016.
Het is niet eerder gedaan, het is grappig, goed geschreven en spannend. Een goed Sinterklaasboek maken in een grote brij van middelmatige rommel is een kunst apart en Tiny Fisscher kwijt zich uitstekend van die taak.
‘De zus van Sinterklaas’ begint als Klaasje, de zus van Sinterklaas, haar broer voorstelt het eens een jaartje rustig aan te doen terwijl zíj dit jaar de Sint is. Sinterklaas lacht haar in haar gezicht uit en wil haar zelfs niet als Hulpsinterklaas. Klaasje besluit tot een drastische maatregel: ze sluit haar broer op in een afgelegen torenkamer en vertelt de Pieten dat Sinterklaas ziek is en haar heeft gevraagd om hem dit jaar te vervangen. Als bewijs laat ze een, zogenaamd door Sinterklaas geschreven, brief zien waarin hij zijn ambt aan haar overdraagt. Ze meldt ook meteen dat haar hulp Rosita dit jaar Hoofdpiet is. De Pieten kunnen het nauwelijks geloven, maar als Klaasje zich in Sints pak en mijter hijst en met lage stem vraagt ‘Wie staat hier?’ antwoorden ze als met één stem: ‘Sinterklaas’.
Veel verwikkelingen later leggen broer en zus op de Nederlandse televisie uit hoe hun avontuur is afgelopen en waarom het Sinterklaasfeest dit jaar een beetje anders dan anders is. Sinterklaas geeft toe dat zijn zus best goede verbeteringen heeft aangebracht, zoals meer meisjespieten en Noodgevalpieten.
Dit boek is een geweldige aanrader, al was het alleen al omdat het niet over de kleur van de Pieten gaat maar over een vrouwelijke Sinterklaas en Pieten in veel soorten en maten.
De uitstekend geschreven teksten zonder clichétaal en de heerlijke, originele tekeningen die boordevol beeldgrappen zitten zijn extra redenen om dit boek (met of zonder je kinderen) te gaan lezen.Alleen het slot, dat had best nog ietsje feministischer gemogen.

Niet liever dan jij Erik van Os & Elle van Lieshout

Niets liever dan jij

Mama is lief.
Papa is liever.
Of toch mama?
Of oma?
Die kan er ook wat van.
Van lief zijn
bedoel ik dan.
En opa niet te vergeten.
Die is ook niet mis!
‘Mama, hoe kan ik weten
wie de liefste is?’
‘Moeilijk hè,’ zegt mama.
‘Je hebt ook zo veel keus.
Ik weet alleen 
wie líever dan de liefste is.
Die staat hier
voor mijn neus!’ 
Erik van Os & Elle van Lieshout. Tekeningen Marije Tolman. Querido, 2016
En alweer een bundel met kindergedichten. Fijn dat uitgeverijen dat weer wat vaker aandurven.
De gedichten in dit dromerige en mooi vormgegeven boek zijn bedoeld voor jonge kinderen, kleuters. Ze gaan vooral over relaties in de brede zin van het woord: relaties met familie, een stuk zeep, een lamp of de veters in je schoenen.
Eenvoudige, ritmische versjes met prettig onnadrukkelijk af-en-toe-rijm. Niets op aan te merken, nergens heel bijzonder. Het thema, wie de liefste is, is niet nieuw en elders beter uitgewerkt.
Erg jammer ook dat er op de tekeningen alleen dieren staan, terwijl de gedichten toch echt vanuit een kind zijn geschreven. Een vervelende afwijking in illustratorenland om alsmaar dieren te tekenen wanneer het in de tekst over mensen gaat.
Bovenstaand gedicht is gepubliceerd met toestemming vooraf van uitgeverij Querido.

Suzie Ruzie in het diepe

Vandaag is een bijzonder dag
Het is de eerste keer dat Suzie
in het diepe van het zwembad mag.

Terwijl ze zich wast (en stiekem plast)
kan ze het zwembad al ruiken.

Suzie neemt een aanloop
om in het diepe te duiken.
[…]
Jaap Robben. Uit: Suzie Ruzie in het diepe. Tekeningen Benjamin Leroy. Gottmer, 2016.
Suzie Ruzie is terug, zonder twijfel tot grote vreugde van veel peuters en kleuters. Het energieke en door niets of niemand te stuiten meisje zet zoals gewoonlijk de boel op stelten, dit keer in het zwembad, waar ze voor het eerst in het diepe mag maar daar uiteraard zonder op of om te kijken tekeer gaat. Harige types, dames met hangtieten, vetzakken, senioren met nette kapsels: de makers van dit boek hebben goed rondgekeken in een doorsnee zwembad. Robben en Leroy leven zich, net als in de vorige delen van Suzie Ruzie, maximaal uit in taal- en beeldgrappen. Komisch en vermakelijk, al scheren sommigen langs de rand en gaat de poepgrap er over. Voor peuters onweerstaanbaar, maar net iets te flauw.  

Ik ben bij de dinosaurussen geweest

Ik ben…
…bij de dinosaurussen geweest.

De meeste kende ik al.
(Velociraptor. Stegosaurus. Triceratops. Sordes. Tyrannosarus) 
Maar sommige niet.
(Lambeosaurus)

We gingen op avontuur.
We renden naar verre landen.
En ik hoefde echt nergens bang voor te zijn.

Mijn ene zus (de oudste) kwam langs.
Ze zei: ‘Dino’s zijn stom.’

Mijn andere zus (de liefste) kwam langs.
Ze zei: ‘Dino’s zijn schattig.

Mama kwam langs en aaide door mijn haar.Maar ik
had het veel te druk, dus ik verstond niet wat ze zei.

Nou ja, even later verstond ik het wel.

BENEDEN KOMEN!
[…]
Edward van de Vendel. Uit: Ik ben bij de dinosaurussen geweest. Tekeningen Floor de Goede. Querido, 2016.
Eigenlijk is Floor de Goede de verteller van dit boek. Want de tekeningen zijn leidend. Ze vertellen het verhaal, zijn grappig, gelaagd en ongelooflijk veelzijdig met fantastische beeldgrappen er in.
Wat een slim, leuk boek is dit, natuurlijk allereerst voor wie van dinosaurussen houdt. Maar ook voor anderen valt er veel te genieten, van de precieze teksten en  leuke plotwendingen tot aan de expressieve gezichtsuitdrukken van mens en dier toe.
“Verbeelding is een tovenaar” is de boodschap van elke centimeter van dit boek.
Leeftijd: 4+