Ik wou dat u
mijn oom Bill
al die dingen van vandaag zou vertellen
over onze eigen ritmes
en onze eigen BEELDEN
die in onze woorden ronstuiteren
en GEDICHTEN vormen.

En ja, ik begrijp best
dat als ik ooit de
President van de Verenigde Staten word
er van me verwacht mag worden dat ik
hele hele lange regels schrijf
maar tot die tijd
kan ik mijn regels
kort
kort
kort
houden als ik dat wil.
Uit: Haat die kat, Sharon Creech. Hoogland & Van Klaveren, 2009.
Vakantie! Dit blog zal tot 1 september stil staan. Maar mijn vakantietips zullen je er door helpen, of het nu regent, sneeuwt of hittegolft.
Mocht jij – of je dochter, broertje, zusje, buurvrouw, kat of kanarie – de aandrang krijgen een meesterwerk te produceren, óf je zo gruwelijk vervelen dat je met je hoofd in een vuilnisbak wilt gaan liggen, lees dan eerst één van de boeken hieronder. Of allemaal.
Sharon Creech Hou van die hond en Haat die kat
Een must voor poezie-liefhebbers, spelenderwijs schrijfinformatie en -tips voor schrijflustige kinderen en groten.
Zie blogberichtjes 28 september 2009 en 14 januari 2010. Jeugdliteratuurrecensent Bas Maliepaard (Trouw) over Hou van die hond en Haat die kat.
Hans Kuyper Kat in ’t bakkie, rijmen is een makkie.
Weet jij hoe een euro smaakt,/of modderige grond?Vraag maar aan mijn broertje./Die stopt alles in zijn mond./ Een tak, een slak, een legosteen,/een oude boterham./Laatst zelfs zo’n bruine uienschil/die uit de groenbak kwam!
Kuyper leert je wat versjes zijn, vertelt over begin- en eindrijm, klemtonen en ritme, afbreken en versvormen en laat alles meteen in een voorbeeldgedicht zien. Supersoepel! Je wilt gelijk beginnen.

Marja Baseler Schrijf. Voor wie schrijf je? Waarover schrijf je?Strepen en schrappen. Door een vergrootglas kijken. Veel zeggen met weinig woorden. Onzinvers. Haiku. Rijmgedicht. Schrijven zonder stoppen.
En ga natuurlijk LEZEN! Heel, heel veel gedichten lezen, van goede dichters. Elke dag een, als een vitamientje. Zo ontwikkel je smaak, daar leer je goed van schrijven.
Handig is ook de Scheurkalender voor Jeugdpoëzie ‘Zwemmen met je kleren aan’ of dit weblog.
Plus de kindergedichten van Eva Gerlach, Annie M.G.Schmidt, Edward vd Vendel, Jaap Robben, Joke van Leeuwen, Simon van der Geest, Imme Dros, Ted van Lieshout, Koos Meinderts, Erik van Os.
Er zijn veel goede Nederlandstalige jeugddichters. Ook komt er in augustus een nieuw Poëziespektakel uit: Draken verslaan, met over de honderd gedichten en tekeningen.
Ben je goed (geworden)?
Doe mee met de jaarlijkse gedichtenwedstrijd van Het PoëziepaleisElk jaar komt er een boekje uit met de 100 beste inzendingen, dit jaar was de publiekswinnaar zelfs op het jeugdjournaal. Misschien sta jij er volgend jaar in.
Vakantie? Voorbij voor je het weet. Veel plezier.

‘Kind,’ zei de Gruffalo, ‘luister goed,
ga nooit het bos in, wat je ook doet!’
‘Hoezo? Wat is er dan mis met het bos?’
‘De Grote Gevaarlijke Muis loopt er los.
Dat beest doet niks liever dan Gruffalo’s eten –
ik heb hem gezien, dus ik kan het weten.
Ik ben op het nippertje aan hem ontsnapt!’
‘Goh, hoe ziet hij eruit? Vertel dat eens, pap.’
Julia Donaldson. Uit: Het kind van de Gruffalo. Illustraties: Axel Scheffer. Vertaald door Fran de Jong. Lemniscaat, 2010.
Heerlijke follow-up van het eerste Gruffaloboek, met weer net zo’n gevaarlijk, afschrikwekkend beest waar elk kind natuurlijk meteen op af wil.

mei een kersentuin
juli een cruiseschip
schatrijk het eiland
te veel speelgoed te veel snoep
te veel pizza te veel frites
de kinderen hebben het helemaal gehad
al die pretparken en dolfinaria
al die krokus enzovoorts vakanties
ze zijn het spelen hardstikke zat
leren willen ze lezen schrijven
sommen maken huizen bouwen de natuur redden
en verwend worden willen ze ook niet
opruimen doen ze zelf wel
dat vage gedienstige gedoe
ze willen U zeggen geen karel geen ria
heldere verhoudingen dat zachte
onderhandelen moet afgelopen zijn
ze willen niet voortdurend ‘nou
vooruit dan maar’ hun zin krijgen
scherpe afspraken
duidelijke regels
en straf willen ze ook
anders wordt het een bende

de kinderen zijn in opstand gekomen
ze hebben de telefooncentrales
bestormd van de regeringsgebouwen
en de radio en televisietoren bezet
nou moeten jullie eens goed luisteren
K. Michel. Uit: Zwemmen met je kleren aan. Scheurkalender Jeugdpoëzie. Van Gennep, 2010.

Ze lagen al uren gespannen te loeren:
Kobus en Kalle, Johannes en Joep,
Gieltje en Berend. Alleen kleine Tim niet –
die wachtte thuis met de soep.

‘YO! MANNEN!’ riep Berend. ‘Snel, trek je pistolen!
Daar komt-ie, de postkoets, vol geld en vol goud!’
Och hemeltje. Hadden ze toen maar geweten
wie ín de koets zat – want daar ging iets fout.

‘HALT!’ brulden de boeven. ‘Je geld of je leven!’
‘FOEI!’ klonk het terug, ‘wat is dát voor een taal!
Wij spreken hier altijd beleefd met twee woorden,
want zonder manieren is de wereld maar kaal.’

‘Aangenaam, heren. Ik ben juffrouw van Zanten,
op-voed-des-kun-di-ge van mijn beroep.
Uw kind onbeleefd? Geen normen? Geen waarden?
en veel te brutaal, zoals hier deze groep?’
Het teken- en vertelplezier spatten van de pagina’s in dit actuele rijmprentenboek over de tuttige juffrouw van Zanten die de rovers manieren wil bijbrengen en daar beslist in lijkt te slagen. Tót ze meedoen aan een opvoedwedstrijd, met een parelkettingvlinderdasjesjury en een wisseltrofee. Weg normen en waarden!
De rijmen zijn soms wat knullig en met rijmdwang maar het verhaal heeft vaart. De tekeningen knallen van de pagina’s: absurdistische uitbarstingen in verf, balpen en potlood, alles dwars door elkaar heen, ogenschijnlijk rommelig maar een groot kijkfeest.
Mathilde Stein. Uit: Juffrouw van Zanten & de 7 rovers. Tekeningen Dorine de Vos. Lemniscaat, 2011. Leeftijd 6+.

De wind door het haar
Hand in hand door het land
Door bossen en zee
Voert hij mij met de wind mee
Oke stop! Dit gebeurt echt
Uit de weg, wij komen eraan
Ik ga voor hem staan
Hij komt achter mij aan
En gaat weer voor mij staan
Hij is de leukste papa (van de hele wereld)
Hij staat op nummer 1
Zoals hij is er geen
Geen Een!
Guusje (9). Dit bloedmooie vaderdaggedicht maakte ze tijdens mijn workshop ‘Jeugdpoëzie’ voor de Kinderkunstfabriek in Bunnik.

Over mijn blote voet
een kleine, zwarte tor.

In het gras, bol
van sappen:
een rode papaverbloem.

Op je haar
een vuurvlinder.
Een blauwe.

Blij en onthutst
om zoveel te veel

word ik en daarna jij
zonder pardon
door licht opgegeten.
Gil vander Heyden. Uit: Liefde zat je als gegoten. Clavis, 2008.
Poëzie pur sang. Heerlijk boekje.

Gebeurt alles misschien
in een laboratorium?
Onder één lamp overdag
en miljarden ’s nachts?

Zijn we wellicht maar een proefgeneratie?
Van het ene reservoir in het andere gestort,
in reageerbuizen geschud,
geobserveerd door iets meer dan een oog,
wordt ieder afzonderlijk
tenslotte met een pincet opgepakt?

Misschien anders:
zonder ingrepen?
De veranderingen voltrekken zich
volgens plan, vanzelf?
De naald van het diagram tekent langzaam
de zigzags die werden voorzien?

Misschien is er tot nu toe niets interessants te vinden?
Worden de controlemonitoren zelden ingeschakeld?
Alleen als het oorlog is en dan het liefst een flinke,
of bij zekere vluchten boven onze aardklomp,
of bij aanzienlijke migraties van punt A naar B?

Of misschien andersom:
hebben ze liever onbeduidende voorvalletjes?
Een klein meisje naait op het grote scherm
een knoopje aan een mouw.
De sensoren beginnen te fluiten,
het personeel loopt te hoop.
Ach, wat is dat voor wezentje
met binnenin een kloppend hartje!
Wat een bevallige ernst
terwijl ze de draad rijgt!
Iemand roept verrukt:
Ga het tegen de Baas zeggen,
hij moet zelf komen kijken!
Wislawa Szymborska. Uit: Einde en begin. Gedichten 1957-1997.
Vandaag start de 42e aflevering van Poetry International, ons grootste jaarlijkse internationale poëziefeest. Grote namen komen naar Rotterdam, zoals Les Murray uit Australië en Admiel Kosman uit Istraël en een lange rij andere dichters uit veel verschillende landen. Jammer genoeg dit jaar geen programma voor kinderen, hopelijk volgend jaar weer.
Wel zijn er vertaal- en andere workshops, masterclasses, poëzietheater, voordrachten, interviews, debatten, bundelpresentaties, prijsuitreikingen en veel, veel meer. Wie van gedichten houdt moet hier simpelweg naartoe. Een van de hoogtepunten: de première van een documentaire over de Poolse dichter en Nobelprijswinnares Wislawa Szymborska, vanavond op tv (Nederland 2, Uur van de Wolf). 
Bijzonder aan Poetry is ook de toegangsprijs: je betaalt wat je kunt of wilt.
Laatste informatie over het festival steeds op http://www.poetry.nl/

Na zeven dagen zoeken
vond Mejuffrouw Muis een huis
met uitzicht op de buren

Allemaal dezelfde tuinen
allemaal dezelfde schuttingen
allemaal dezelfde schuren

Een heerlijk rijtjeshuis
voor een heuse rijtjesmuis.
Mejuffrouw Muis koopt meubels, gordijntjes en spulletjes voor aan de muur. Maar ze is niet tevreden.
Lekker op de bank.
Chips.
Kaasje.
Glaasje wijn.
Mejuffrouw Muis had alles in huis,
alles om gelukkig te zijn.
Toch vond ze het niets.
Ze miste iets.
Elle van Lieshout & Erik van Os.  Uit: Mejuffrouw Muis en haar heerlijke huis. Illustraties Marije Tolman. Lemniscaat, 2008. Leeftijd 4+.
Prentenboek, deels op rijm, uit de Mejuffrouw Muis-serie over muis met haar hondje Lucebert. Kreeg in 2008 een Vlag en Wimpel voor de feestelijke, fijn gepenseelde, humoristische tekeningen. De eenvoudige teksten zijn hier en daar licht flauw, had wat mij betreft meer in gezeten.

Fluiten
Als de vogel fluit, fluit ik ook.
Als ik fluit, fluit de vogel ook.

Ook al zit ik achter een ruit
en de vogel voor de ruit,
en allebei een ander geluid

als ik fluit, fluit de vogel ook.
Fluit de vogel, fluit ik ook.
Joris, 8 jaar.
Merel
Een vogel.
Hij vliegt hoog.
Hij maakt je blij.
Vliegen.
Merel, 7 jaar.
ZOET
smaakt goed
zoet is smullen
nooit vies

VIES
is zoet maar zelden
want zoet is lekker
ongezond

ONGEZOND
is zoet
als je er te veel van
eet

EET
maar mee
mmm…
ZOET!
Vito, 9 jaar.
Odilter
Een lange rechte staart
heeft mijn grote groene huisdier

Ik ben een beetje bang voor hem
voor zijn grote witte tanden

Zijn nek is vals gebogen
Ik geef hem ook krom voer

Zijn geniepige oogjes loeren naar mij
Dat vind ik eng
HEEL ENG
met nadruk op ENG.
Guusje, 9 jaar.
De kinderen van de Kinderkunstfabriek in Bunnik hebben vier weken lang geschreven of hun leven ervan af hing. Hier een paar van hun gedichten. Dank jullie wel, jullie waren fantastisch!

Ze zijn er weer: de Zilveren Griffels, Penselen en Vlag en Wimpels voor de beste kinderboeken van 2010.
De winnende poëziebundels zijn hier op dit weblog besproken, plus een paar andere boeken ook. Gefeliciteerd iedereen!  

Volgens de jury,  onder voorzitterschap van Gerlien van Dalen – directeur van Stichting Lezen – kende 2010 een rijk aanbod,  met ‘originele bewerkingen van grote klassiekers, potentiële klassiekers en nieuw vakmanschap’.
Toch mis ik er wel een paar: ‘Het regent zonlicht’ van Koos Meinderts en ‘De Zuurtjes’ van Jaap Robben bijvoorbeeld. Hier de winnaars:
Tot zes jaar
En? – Kitty Crowther (De Eenhoorn)
Het boeboek – Imme Dros (Querido)
Vanaf zes jaar
Roodkapje was een toffe meid – Marjet Huiberts (Gottmer)
Hoe oma almaar kleiner werd – Michael de Cock (Querido)
Vanaf negen jaar
Dissus – Simon van der Geest (Querido)
Vliegen tot de hemel – Michael de Cock (Davidsfonds)
Informatief
Ik! Wie is dat? – Kinderuniversiteit van Tilburg (Zwijsen)
Meneer Kandinsky was een schilder – Daan Remmerts de Vries (Leopold)
Poëzie
Ik leer liedjes van verlangen, en aan je apenstaartje hangen – Bette Westera (Gottmer)
Hoera voor Superguppie! – Edward van de Vendel (Querido)

Vlag & Wimpels
Tot zes jaar
Angèle de Verschrikkelijke – Tine Mortier (De Eenhoorn)
Beu – Kaat Vrancken (Querido)
Vanaf zes jaar
Mees Kees – De Sponsorloop – Mirjam Oldenhave (Ploegsma)
Meneer G. – Gustavo Roldán (Van Goor)
Rosie en Moussa – Michael de Cock (Querido)
Vanaf negen jaar
Toen mijn vader een struik werd – Joke van Leeuwen (Querido)
Tonje en de geheime brief – Maria Parr (Terra Lannoo)
Het reuzenradmysterie – Siobhan Dowd (Van Goor)
Informatief
Inkt – Ceciel de Bie (Ploegsma)
Poëzie
Draken met stekkers – Edward van de Vendel (Querido)
Tikken tegen de maan – Joke van Leeuwen (Ons Erfdeel)
De Zilveren Penselen gaan naar:
Armandus de Zoveelste – Vanessa Verstappen, tekst Dimitri Leue (Terra Lannoo)
Kleuralles – Joëlle Jolivet (Harmonie)
Seizoenen – Blexbolex (Clavis)
Vlag & Wimpels
Avonturen van Baron von Münchhausen – 18 Nederlandse illustratoren, tekst Nicolaas Matsier (Hoogland & Klaveren)
De staart van meneer Kat – Tjalling Houkema (Gottmer)
Roodkapje was een toffe meid – Wendy Panders, tekst Marjet Huiberts (Gottmer)